Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 35: Tiếng Việt: Từ đồng nghĩa

 hay nhiều nghĩa ? 
Từ các ví dụ trên , em hiểu thế nào là từ đồng nghĩa ? 
 Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau . 
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau . 
BÀI TẬP NHANH 1 
Gan dạ 
Nhà thơ 
Mổ xẻ 
Tìm từ đồng nghĩa với các từ cho trước 
Nhóm 2 
Máy thu thanh 
Xe hơi 
Dương cầm 
Nhóm 3 
Tía 
Heo 
Cá lóc 
Nhóm 1 
Gan dạ 
Nhà thơ 
Mổ xẻ 
Tìm từ đồng nghĩa với các từ cho trước 
Nhóm 2 
Máy thu thanh 
Xe hơi 
Dương cầm 
Nhóm 3 
Tía 
Heo 
Cá lóc 
Can đảm 
Thi nhân 
Phẫu thuật 
Ra- đi-ô 
Ô tô 
Pi-a- nô 
Cha/ bố 
Lợn 
Cá quả 
	 Đồng nghĩa giữa từ mượn và thuần Việt 
	 Đồng nghĩa giữa từ toàn dân và từ địa phương 
Nhóm 1 
T ìm t ừ c ó g ốc Ấn - Â u đồng ngh ĩa v ới c ác t ừ s a u đâ y: 
- M áy thu thanh 
- Sinh t ố 
- Xe h ơ i 
- D ươ ng c ầm 
- Vi- ta -min 
- Ô t ô 
- Pi-a-n ô 
- Ra- đ i- ô 
BÀI TẬP NHANH 2 
BÀI TẬP NHANH 3 
Từ đồng nghĩa : Tổ quốc , gian sơn , đất nước , sơn hà ....c . 
- ¤ ng ta th©n h×nh  nh ­ hé ph¸p . 
träng ®¹i 
to lín 
to lín 
Trong c¸c cÆp c©u sau , c©u nµo cã thÓ dïng hai tõ ® ång 
nghÜa thay thÕ nhau , c©u nµo chØ dïng ®­ îc mét trong 
 hai tõ ® ång nghÜa ® ã ? 
A. 
B 
BÀI TẬP NHANH 5 
16 
III. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨA. 
Hãy thay thế các từ đồng nghĩa quả và trái ,  bỏ mạng và hi sinh trong các ví dụ ở mục trước và rút ra nhận xét . 
 Quaû vaø traùi coù theå thay theá cho nhau 
 Hi sinh vaø boû maïng khoâng theå thay theá cho nhau vì noù coù saéc thaùi yù nghóa khaùc nhau . 
 R ủ nhau xu ố n g b ể m ò cua , 
Đ em v ề n ấu trái m ơ chua tr ê n r ừng . 
	 ( Tr ần Tu ấn Kh ải ) 
 Chim xanh ă n quả xo ài xanh , 
 Ă n no t ắm m át đ âụ c ành c â y đ a. 
	 (Ca dao ) 
Xét ví dụ : 
17 
Tại sao đoạn trích “ Chinh phụ ngâm khúc”lấy tiêu đề “ Sau phút chia li ” mà không lấy tiêu đề “ Sau phút chia tay ” ? 
III. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨA. 
 Hai từ chia tay và chia li đều có nghĩa rời nhau , mỗi người một nơi . Nhưng “ chia li ” mang sắc thái cổ xưa và diễn tả được cảnh ngộ bi sầu của người chinh phụ . 
- Chia li : nghóa laø chia tay laâu daøi , thaäm chí laø vónh bieät vì keû ñi laø ngöôøi ra traän 
 - Chia tay : chæ mang tính chaát taïm thôøi , thöôøng laø seõ gaëp laïi trong moät töông lai gaàn 
III. SỬ DỤNG TỪ ĐỒNG NGHĨA. 
 - Khoâng phaûi bao giôø töø ñoàng nghóa cuõng coù theá thay theá cho nhau . Khi noùi cuõng nhö khi vieát , caàn caân nhaéc ñeå choïn trong soá caùc töø ñoàng nghóa nhöõng töø theå hieän ñuùng thöïc teá khaùch quan vaø saéc thaùi bieåu caûm . 
Như vậy , khi nói và viết từ đồng nghĩa cần chú ý điều gì ? 
T ìm một số từ địa phương đồng nghĩa với từ t oàn dân (phổ thông) 
BÀI TẬP NHANH 6 
 x à b ông - xà phòng 
 ghe - thuyền 
 c â y vi ết - c â y b út 
 T hau - chậu 
 Bố - ba , thầy , tía 
 Vô - vào 
 Bài tập 5 phân biệt nghĩa của các tư ̀ trong các nhóm đồng nghĩa : 
kẹo 
Cho , Tặng , Biếu 
 người trao vật có ngôi thứ thấp hơn hoặc ngang bằng người nhận , tỏ sự kí