Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 38: Văn bản: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (Trích “Truyện Lục Vân Tiên” - Nguyễn Đình Chiểu)

thanh cao, trong sạch, yêu nước, có tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm. Thơ văn của ông có tác động tích cực đối với cuộc chiến đấu của nhân dân ta đương thời. Bởi vậy, mà ông được mệnh danh là “Thư sinh giết giặc bằng ngòi bút” (Ý thơ Tùng Thiện Vương) 
 Cố Thủ tướng Phạm Văn đồng từng nhận xét về Nguyễn đình Chiểu : “Trên trời có những vì sao có những ánh sáng khác thường, thoạt nhìn thì chưa thấy sáng, song càng nhìn càng thấy sáng. Nguyễn Đình Chiểu – nhà thơ yêu nước vĩ đại của nhân dân miền Nam thế kỉ XIX – là một trong những ngôi sao như thế!” 
“Một con người tật nguyền như vậy, nếu chỉ sống bình thường, trong sạch cũng là quý, không ai nỡ đòi hỏi phải gánh vác việc đời. Ấy mà cụ đã sống và đã làm việc với ba cương vị trí thức, luôn luôn có mặt ở phía trước, luôn luôn gương mẫu, cống hiến không kể mình, và như vậy cho đến ngày từ giã cõi đời. Còn có tấm gương người mù nào đáng soi hơn cho người có đủ hai mắt”. 
 (	Lê Trí Viễn) 
Nguyễn Đình Chiểu (1822 -1888), tục gọi l... Hình ảnh Lục Vân Tiên: 
Nếu chọn câu thơ để đề tên cho tranh minh hoạ trên thì em chọn câu thơ nào? 
a. Hành động đánh cướp: 
 Vân Tiên tả đột hữu xông 
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang 
a. Lục Vân Tiên đánh cướp: 
	 “ Vân Tiên ghé lại bên đàng , 
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. 
	 Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ , 
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân . ” 
	 Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: 
“Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. 
	 Trước gây việc dữ tại mầy, 
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” 
	 Vân Tiên tả đột hữu xông, 
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang . 
	 Lâu la bốn phía vỡ tan, 
Đều quăng gươm giáo tìm đường chạy ngay. 
	 Phong Lai trở chẳng kịp tay, 
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong” 
Hãy tìm những chi tiết thể hiện hành động, lời nói của Vân Tiên khi đánh cướp? 
a. Hành động đánh cướp: 
Hành động: “bẻ cây làm gậy, tả đột hữu xông” 
Lời nói: “Bớ đảng hung đồ, quen thói hồ đồ hại dân” 
a. Lục Vân Tiên đánh cướp: 
	 “ Vân Tiên ghé lại bên đàng , 
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. 
	 Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ , 
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân . ” 
	 Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: 
“Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. 
	 Trước gây việc dữ tại mầy, 
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” 
	 Vân Tiên tả đột hữu xông, 
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang . 
	 Lâu la bốn phía vỡ tan, 
Đều quăng gươm giáo tìm đường chạy ngay. 
	 Phong Lai trở chẳng kịp tay, 
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong” 
Tìm những chi tiết miêu tả bọn cướp? 
a. Hành động đánh cướp: 
Hành động: “bẻ cây làm gậy, tả đột hữu xông” 
Lời nói: “Bớ đảng hung đồ, quen thói hồ đồ hại dân” 
- Hình ảnh bọn cướp: hung dữ, đông. 
a. Lục Vân Tiên đánh cướp: 
	 “ Vân Tiên ghé lại bên đàng , 
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô. 
	 Kêu rằng: “Bớ đảng hung đồ , 
Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân . ” 
	 Phong Lai mặt đỏ phừng phừng: 
“Thằng nào dám tới lẫy lừng vào đây. 
	 Trước gây việc dữ tại mầy, 
Truyền quân bốn phía phủ vây bịt bùng.” 
	 Vân Tiên tả ...
	 Vân Tiên tả đột hữu xông, 
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang . 
	 Lâu la bốn phía vỡ tan, 
Đều quăng gươm giáo tìm đường chạy ngay. 
	 Phong Lai trở chẳng kịp tay, 
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong” 
Em có nhận xét gì về cách kể của tác giả ở đoạn này? 
a. Hành động đánh cướp: 
 Hành động: “bẻ cây làm gậy, tả đột hữu xông” 
 Lời nói: “Bớ đảng hung đồ, quen thói hồ đồ hại dân” 
- Hình ảnh bọn cướp: hung dữ, đông. 
 - Kết quả: đánh tan bọn cướp. 
> Kể nhanh, ngắn gọn bằng biện pháp so sánh và tương phản. 
Qua đó em thấy Lục Vân Tiên có những phẩm chất và tính cách gì? 
=> Là người anh hùng, tài năng, kiên quyết xả thân vì nghĩa, không sợ hiểm nguy, coi trọng lẽ phải. 
 BÀI THƠ 
 VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH 
 -Phạm Tiến Duật- 
 Tiết 46 
Văn bản: 
I. Tìm hiểu chung 
II. Đọc hiểu văn bản 
1. Đọc - Tìm hiểu chú thích 
2. Nhan đề bài thơ 
3. Phân tích 
3.1. Hình ảnh những chiếc xe không kính 
 Hiện thực khốc liệt thời chiến tranh: bom đạn kẻ thù, những con đường ra trận để lại dấu tích trên những chiếc xe không kính. 
 Bài tập : 
1/ Hành động Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga đã thể hiện vẻ đẹp nào của Lục Vân Tiên? 
 A/Có tính cách anh hùng. 
 B/Có tài năng. 
 C/ Có tấm lòng vị nghĩa 
 D/ Cả A , B và C đều đúng. 
2/ Hai câu thơ sau: “Vân Tiên tả đột hữu xông 
 Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang”, sử dụng biện pháp tu từ gì? 
 A/ So sánh 
 B/ Nhân hoá 
 C/ Ẩn dụ 
 D/ Hoán dụ 
 BÀI THƠ 
 VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH 
 -Phạm Tiến Duật- 
 Tiết 46 
Văn bản: 
I. Tìm hiểu chung 
II. Đọc hiểu văn bản 
1. Đọc - Tìm hiểu chú thích 
2. Nhan đề bài thơ 
3. Phân tích 
3.1. Hình ảnh những chiếc xe không kính 
 Hiện thực khốc liệt thời chiến tranh: bom đạn kẻ thù, những con đường ra trận để lại dấu tích trên những chiếc xe không kính. 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
1- Bài vừa học : 
Nắm được nét cơ bản về tác giả và tác phẩm. 
 Học thuộc lòng đoạn trích. 
 Qua hành động đánh cướp Lục Vân Tiên có những phẩm chất và tính cá