Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 95: Nhân hóa - Trường THCS Thắng Lợi

uôn nghìn cây mía ngả nghiêng, lá bay phấp phới. 
- Kiến bò đầy đường . 
 Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật ... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. 
2. Tác dụng của nhân hóa 
Chỉ có tính chất miêu tả, tường thuật, một cách khách quan 
 Miêu tả bầu trời trước cơn mưa trở nên sống động, gần gũi với con người. 
* Tác dụng của nhân hóa: 
- Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật ... gần gũi với con người . 
Biểu thị những suy nghĩ, tình cảm của con người. 
Xác định phép nhân hóa: 
Cái trống trường em 
Mùa hè cũng nghỉ 
Suốt ba tháng liền 
Trống nằm ngẫm nghĩ 
Buồn không hả trống!... 
 (Thanh Hào) 
*Ghi nhớ: 
Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật,cây cối, đồ vật ... bằng 
những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người. 
 Làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật ... gần gũi với 
con người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người. 
a) Từ đó, lão Miệng, bác Tai , cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay lại thân mật sống với nhau , ...cách nào và tác dụng của nó như thế nào? 
a. Núi cao chi lắm núi ơi 
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! 
 ( Ca dao) 
b. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào? 
 ( Tô Hoài ) 
c. Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.  Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụt xuống, quay đầu chạy về lại Hòa Phước. 
 ( Võ Quảng ) 
d. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh dưới nắng hè gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quyện lại thành từng cục máu lớn. 
 ( Nguyễn Trung Thành ) 
a . Núi cao chi lắm núi ơi 
Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! 
=>Núi ơi (trò chuyện xưng hô với vật như với người) 
-Tác dụng : giãi bày tâm trạng của con người. 
b. Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, cốc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. Suốt ngày, họ cãi cọ om bốn góc đầm, có khi chỉ vì tranh một mồi tép, có những anh Cò gầy vêu vao ngày ngày bì bõm lội bùn tím cả chân mà vẫn hếch mỏ, chẳng được miếng nào? 
 ( Tô Hoài ) 
=>Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, tính chất của người để chỉ hoạt động, tính chất của vật : cua cá cũng tấp nập, cãi cọ om bốn góc đầm. Xưng hô với vật như đối với con người : anh Cò. Tác dụng : làm cho đoạn văn sinh động . 
c. Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.  Nước bị cản văng bọt tứ tung, thuyền vùng vằng cứ chực trụ