Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 24: Trợ từ, thán từ

 24: 
TRỢ TỪ, THÁN TỪ 
a/ Nó ăn hai bát cơm. 
b/ Nó ăn những hai bát cơm. 
c/ Nó ăn có hai bát cơm. 
3. Các từ những và có trong các câu trên đi kèm với những từ ngữ nào ? 
I. Trợ từ : 
1. Ví dụ: (SGK/69 ) 
4 . Tìm từ thể hiện việc nhấn 
mạnh trong ví dụ sau ? 
a/ Chính nó là người nói dối. 
b/ Đích thân tôi dẫn nó về. 
c/ Ngay tôi bạn cũng không tin. 
5 . Vậy em hiểu thế nào là trợ từ ? 
2. Ghi nhớ: SGK/69 
Bài tập 1 : Trong các câu dưới đây, từ nào (trong các từ in đậm) là trợ từ, từ nào không phải là trợ từ? 
a) Chính thầy hiệu tr ư ởng đ ã tặng tôi quyển sách này. 
b) Chị Dậu là nhân vật chính của tác phẩm “Tắt đ èn”. 
c) Ngay tôi cũng không biết đ ến việc này. 
d) Anh phải nói ngay đi ều này cho cô giáo biết. 
e) Cha tôi là công nhân. 
g) Cô ấy đ ẹp ơ i là đẹ p. 
h) Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu. 
i) Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên. 
=>Không phải trợ từ 
=>là trợ từ 
=>Không phải trợ từ 
=>Không phải trợ từ 
=>Kh... rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy cho hoàn hồn. 
 - Vâng , cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. (Ngô Tất Tố , Tắt Đèn) 
 Có hai loại thán từ: 
 + Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc. 
 + Thán từ gọi đáp 
3. Em hiểu thế nào là thán từ ? 
I.Trợ từ : 
II.Thán từ : 
 Tiết 24 : TRỢ TỪ, THÁN TỪ 
 1. Ví dụ: SGK/69 
 2. Ghi nhớ: SGK/70 
Bài tập 3 : Chỉ ra thán từ trong những câu dưới đây: 
a.Đột nhiên lão bảo tôi: 
 - Này! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay , chẳng có giấy má gì đấy, ông giáo ạ! 
 À! Thì ra lão đang nghĩ đến thằng con lão. 
b . – Con chó là của cháu nó mua đấy chứ!... Nó mua về nuôi, định để lúc cưới vợ thì giết thịt. 
 Ấy! Sự đời lại cứ như vậy đấy. Người ta định rồi chẳng bao giờ người ta làm được. 
c . – Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng. 
d . Chao ôi! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiên, xấu xa, bỉ ổi toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn 
e . Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết 
III. Luyện tập 
Tiết 24: 
TRỢ TỪ, THÁN TỪ 
I.Trợ từ : 
II.Thán từ: 
III. Luyện tập: 
Bài tập 2: Giải thích nghĩa của các trợ từ in đậm trong những câu sau: 
a.Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn ấy xâm phạm đến Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gửi cho tôi lấy một lá thư, nhắn cho tôi lấy một lời và gửi cho tôi lấy một đồng quà. 
=> “lấy”: nhấn mạnh mức độ tối thiểu, không có hơn 
b . Hai đứa mê nhau lắm. Bố mẹ đứa con gái biết vậy, nên cũng bằng lòng gả. Nhưng họ thách nặng quá: nguyên tiền mặt phải một trăm đồng bạc, lại còn cau, còn rượucả cưới nữa thì đến cứng hai trăm. 
=> “nguyên”: nhấn mạnh điều chỉ riêng một thứ 
=> “đến”: nhấn mạnh mức độ nặng nề 
c . Tính ra cậu Vàng cậu ấy ăn khỏe hơn cả tôi, ông giáo ạ! 
=> “cả”: nhấn mạnh đối tượng so sánh 
d . Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tá... Thán từ gọi đáp. 
Ví dụ 
Chính thầy Hiệu trưởng đã đến thăm và động viên lớp chúng tôi. 
Ôi ! Bài thơ này hay quá. 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
Học thuộc hai phần ghi nhớ. 
Hoàn chỉnh bài tập. 
Viết một đoạn văn có sử dụng trợ 
từ, thán từ. 
4. Chuẩn bị bài Tình thái từ. 
 - Đọc trước, trả lời các câu hỏi và 
 bài tập trong SGK 
22 
Chào tạm biệt ! 
Chân thành cảm ơn quý thầy cô và các em