Đề cương ôn tập Ngữ văn 8 - Bài: Ôn tập văn bản Khi con tu hú - Năm học 2019-2020 - Hoàng Thị Thanh Thủy

- Tác phẩm đã xuất bản: Từ ấy (thơ, 1946); Việt Bắc (thơ, 1954); Gió lộng (thơ, 1961); Ra 
trận(thơ, 1971); Máu và hoa (thơ, 1977); Một tiếng đờn (thơ, 1992); Xây dựng một nền văn 
nghệ lớn xứng đáng với nhân dân ta, thời đại ta (tiểu luận, 1973); Cuộc sống cách mạng và 
văn học nghệ thuật (tiểu luận, 1981). 
- Nhà thơ đã được nhận: Giải nhất Giải thưởng văn học Hội Nhà văn Việt Nam 1954 - 
1955 (tập thơ Việt Bắc); Giải thưởng văn học ASEAN (1996); 
Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật (năm 1996). 
2. Tác phẩm: 
- Hoàn cảnh sáng tác: Khi con tu hú được viết vào tháng 7- 1939 tại nhà lao Thừa Phủ 
(Huế). Đang say mê lý tưởng, đang nhiệt tình dâng tất cả để tôn thờ chủ nghĩa, nhà thơ 
cảm thấy ngột ngạt trong cảnh giam cầm. Nhưng với tinh thần cách mạng kiên trung, nhà 
thơ vẫn hướng về cuộc đời rộng lớn bằng tình cảm thiết tha và khát vọng tự cháy bỏng. 
- PTBĐ: BC 
- Thể loại: Lục bát 
- Bố cục 2 đoạn : 6 câu đầu tả cảnh, 4 câu sau tả tình. 
Đoạn 1: Cảnh trời...ôi con diều sáo 
Tác dụng: Điệp từ " càng" nhấn mạnh bức tranh mùa hè được mở ra theo chiều rộng, chiều 
cao làm cho không gian mùa hè trở lên thoáng đạt. Ẩn dụ: đôi con diều sáo là biểu tượng 
của khát vọng tự do, thể hiện tâm hồn nhạy cảm, trí tưởng tượng phong phú của nhà thơ. 
Qua hai BPNT ta thấy được tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của Tố Hữu. 
7. Kiểu câu: trần thuật. Chức năng: miêu tả. 
8. Hình ảnh: tiếng chim tu hú. 
Ý nghĩa: Tiếng chim tu hú mở đầu bài thơ là tin hạ, báo hiệu mùa hè đến. 
Tiếng chim tu hú cuối bài thơ là tiếng gọi của tự do, giuc giã người tù trở về với Cách 
mạng, với đồng chí 
9. Đôi điều thấm thía về quê hương. 
- Quê hương là tiếng gọi thiêng liêng trong trái tim mỗi người. Quê hương là nơi chúng ta 
sinh ra và lớn lên, nơi lưu giữ những kỉ niệm tuổi thơ.Trong tâm trí mỗi người quê hương 
luôn hiện ra với cảnh sắc tươi đẹp, con người đáng yêu, đáng quý. 
- Quê hương còn là điểm tựa vững vàng cho con người trong mọi hoàn cảnh, là nguồn cổ 
vũ động viên, là định hướng cho con người. Quê hương khi gần thì chúng ta trân trọng, yêu 
quí, khi xa thì ta khắc khoải mong nhớ. Vì thế chúng ta phải yêu quý trân trọng quê hương, 
phải xây đắp bảo vệ quê hương, phát huy những truyền thống tốt đẹp của quê hương, ước 
mong cho quê hương ngày càng giàu đẹp. 
- Yêu quê hương mỗi học sinh chúng ta phải học tập thật tốt, rèn luyện phấn đấu trở thành 
người công dân tốt góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp. 
Bài tập 2: Cho đoạn thơ sau: 
Hoàng Thị Thanh Thủy – THCS Đại Thắng 
Khi con tu hú gọi bầy 
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần 
Vườn râm dậy tiếng ve ngân 
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào 
Trời xanh càng rộng càng cao 
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không. 
( Ngữ Văn 8- tập II) 
Câu 1: Nêu xuất xứ của đoạn trích trên? 
 Câu 2: Bài thơ trên được làm theo thể thơ nào? Kể 2 văn bản cùng thể loại với VB trên? 
Câu 3: Từ nào có thể thay thế được từ dậy trong câu thơ: “Vườn râm dậy tiếng ve ngân” 
 Câu 4...
- Là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta phải chăm chỉ học tập, tu 
dưỡng đạo đức, rèn luyện tri thức để trở thành người công dân hữu ích, chủ nhân tương lai 
của đất nước góp phần xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam ngày càng giàu đẹp.