Giáo án Vật lí 11 (Kết nối tri thức) - Bài 1: Dao động điều hòa - Nguyễn Văn Quỳnh

 1
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO GIA LAI
 TRƯỜNG THCS VÀ THPT Y ĐÔN 
 TỔ LÍ – HÓA – SINH – CÔNG NGHỆ Họ và tên GV: Nguyễn Văn Quỳnh
 TÊN BÀI GIẢNG: BÀI 1: DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA 
 Môn học/Hoạt động giáo dục: Vật lý; lớp:11
 Thời gian thực hiện: 2
 I. Mục tiêu
 1. Kiến thức
 - Thực hiện thí nghiệm đơn giản tạo ra được dao động và mô tả được một số ví dụ đơn 
 giản về dao động tự do.
 - Vận dụng được các khái niệm: biên độ, chu kì, tần số, tần số góc, độ lệch pha để mô 
 tả dao động điều hoà.
 2. Năng lực
 a. Năng lực chung
 - Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong 
 học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.
 - Giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm thực hiện thí nghiệm để mô tả được một số ví 
 dụ đơn giản về dao động tự do
 - Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định được và biết tìm hiểu các thông tin liên quan 
 đến dao động điều hòa, đề xuất giải pháp giải quyết.
 b. Năng lực vật lí
 - Nêu được khái niệm dao động điều hòa và phương trình của dao động điều hòa.
 - Xác định được biên độ của một điểm trên mặt pít – tông chuyển động trong xi lanh 
 của động cơ đốt trong.
 - Vận dụng được kiến thức để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực 
 tế.
 3. Phẩm chất
 - Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thực hành.
 II. Thiết bị dạy học và học liệu
 1. Phần mềm: 
 and-springs-basics_all.html?locale=vi
 2. Học liệu:
 Ảnh hoặc video về một số hiện tượng được đề cập đến trong SGK: dao động cơ (dây 
 đàn ghita rung động, chiếc xích đu đung đưa, pít – tông chuyển động lên xuống trong xi 
 lanh của động cơ,...); dao động của con lắc lò xo, con lắc đơn.
 3. Thiết bị dạy học và học
 III. Tiến trình dạy học E-Learning
 1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề/Nhiệm vụ học tập/Khởi động
 Hoạt động của 
 Đề mục Nội dung hoạt động
 học sinh
Hoạt động a) Mục tiêu:
khởi động
 - Kích thích học sinh hứng thú tìm hiểu bài mới. 2
 - Rèn luyện năng lực tư duy phê phán cho học sinh. - Xem và tương 
 tác với bài giảng 
 b) Nội dung:
 E-Learing.
 - Học sinh quan sát video và trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo 
 viên. - Học sinh tiến 
 hành thí nghiệm 
 c) Sản phẩm: trực tiếp trên 
 - Kết quả của học sinh. web được liên 
 kết với bài giảng
 d) Tổ chức thực hiện:
 - Trả lời câu hỏi.
 - Giáo viên nêu hướng dẫn học sinh ôn lại kiến thức về chuyển động 
 vật lý 10 => xuất hiện vấn đề vật chuyển động đổi chiều thì khảo sát - Lắng nghe và 
 như thế nào? ghi chép.
 - Giáo viên giao bài tập khởi động.
 - Học sinh làm thí nghiệm và rút ra nhận định, làm bài tập khởi động 
 theo yêu cầu của giáo viên.
 - Từ cách nêu vấn đề như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt 
 động mới: Hình thành kiến thức mới.
 2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới/Giải quyết vấn đề/Thực thi nhiệm vụ đặt ra từ Hoạt 
 động 1
 2.1. Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về dao động cơ
 Hoạt động của 
 Đề mục Nội dung hoạt động
 học sinh
I. Những a) Mục tiêu:
đặc điểm 
 - Từ thí nghiệm, quan sát để tìm ra những đặc điểm chung của 
của dao 3
động cơ dao động - Xem và tương tác 
 b) Nội dung: với bài giảng E-
 Learing.
 GV cho HS làm thí nghiệm và thực hiện các hoạt động theo 
 SGK để tìm hiểu những đặc điểm chung của dao động điều hòa. - Lắng nghe và ghi 
 chép.
 c) Sản phẩm: Rút ra được những đặc điểm của dao động điều hòa.
 d) Tổ chức thực hiện:
 - GV cho HS làm thí nghiệm. Từ đó hướng dẫn học sinh nắm được 
 nội dung bài học.
 - Học sinh quan sát, theo dõi bài giảng 
 2.2. Hoạt động 2.2: Tìm hiểu đồ thị và phương trình của dao động điều hòa
 Hoạt động 
 Đề mục Nội dung hoạt động
 của học sinh
 II. Dao a) Mục tiêu:
 động điều 
 - HS nhận biết được đồ thị dao động của con lắc lò xo có dạng 
 hòa
 hình sin. - Xem và 
 - HS kết nối với kiến thức toán học để đưa ra phương trình của dao tương tác với 
 động điều hoà. bài giảng E-
 b) Nội dung: Learing.
 GV tổ chức cho HS quan sát hình ảnh, video thí nghiệm dao động - Trả lời câu 
 của con lắc lò xo; giới thiệu về đồ thị dao động của con lắc và yêu hỏi.
 cầu HS trả lời các câu hỏi khám phá. - Lắng nghe 
 c) Sản phẩm: Kết quả của học sinh. và ghi chép.
 d) Tổ chức thực hiện:
 - GV cho HS quan sát video về dao động của một con lắc lò xo
 - GV chiếu hình ảnh về dao động của con lắc lò xo hình 1.2 SGK. 
 Gọi t = 0 là thời điểm bắt đầu quan sát, x = 0 là vị trí cân bằng của 
 quả cầu. 4
 - GV giới thiệu với HS: Đường cong trên Hình 1.2 SGK là đồ thị 
 dao động của con lắc lò xo 
 - GV yêu cầu HS vẽ đồ thị của dao động điều hòa và ghi kết luận 
 về dao động điều hòa.
 - Trên cơ sở HS đã được học về hàm sin và hàm cosin ở môn toán, 
 GV tiếp tục giới thiệu với HS hàm x Acos t tương ứng 
 với đồ thị hình sin ở trên được gọi là phương trình của dao động 
 điều hòa.
 - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK cho biết ý nghĩa các đại lượng 
 x, v, A,  và trong dao động điều hòa.
 - GV chốt lại kiến thức với HS về phương trình của dao động điều 
 hòa.
 - GV tổ chức cho HS trả lời các câu hỏi và hoạt động trong SGK – 
 tr7, 8
 * Câu hỏi (SGK – tr7)
 Một vật dao động điều hòa có phương trình
 Hãy xác định:
 a) Biên độ và pha ban đầu của dao động
 b) Pha và li độ của dao động khi t = 2s
 * Hoạt động (SGK – tr8)
 Đồ thị li độ - thời gian của một con lắc đơn dao động điều hòa 
 được mô tả trên hình 1.3
 1. Hãy mô tả dao động điều hòa của con lắc đơn.
 2. Xác định biên độ và li độ của con lắc ở các thời điển t = 0; t = 
 0,5s; t = 2,0s
 * Câu hỏi (SGK – tr8)
 Pít – tông của một động cơ đốt trong dao động trên một đoạn thẳng 
 dài 16 cm và làm cho trục khuỷu của động cơ quay đều (hình 1.5). 
 Xác định biên độ dao động của một điểm trên mặt pít – tông.
 - GV lưu ý với HS: Dao động có phương trình là 
 hay hoặc có đồ thị là dạng 
 hình sin là dao động điều hòa. Dao động điều hòa là dao động đơn 
 giản nhất.
 3. Hoạt động 3: Luyện tập
a) Mục tiêu: 5
HS củng cố lại kiến thức thông qua hệ thống câu hỏi trắc nghiệm.
b) Nội dung:
4. Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu:
 Vận dụng kiến thức đã học để giải một số bài tập vận dụng liên quan 
b) Nội dung:
 Bài tập được làm trên Quiz điểm số được gửi về mail của giáo viên để đánh giá học tập của 
 học sinh
 HS tham khảo bài giảng hay được giới thiệu qua bài giảng.
c) Sản phẩm:
 - Kết quả của học sinh.
d) Tổ chức thực hiện: 6 7
 CÁC SILE TRONG BÀI GIẢNG
 TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Sách giáo khoa vật lí 11-KNTT, CD, CTST.
2. Thí nghiệm về dao động cơ của con lắc lò xo. 
 and-springs-basics/latest/masses-and-springs-basics_all.html?locale=vi
3. Âm thanh nguồn tại thư viện nhạc miễn phí: 
4. Hình ảnh tìm trên google với giấy phép Creative Commons.
5. Video tìm trên youtube cùng loại giấy phép Creative Commons.