Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 118: Câu trần thuật đơn không có từ Là - Trần Thanh Hùng

 
(động từ) 
(cụm tính từ) 
(cụm động từ) 
6 
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: 
Ví dụ: 
Xác đinh chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau ? 
Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ loại nào tạo thành ? 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
a. Phú ông mừng lắm. 
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân. 
C 
V 
C 
V 
c. Cả làng thơm. 
d. Gió thổi. 
 C V 
 C V 
(tính từ) 
(động từ) 
(cụm tính từ) 
(cụm động từ) 
6 
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: 
Ví dụ: 
 Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp điền vào trước vị ngữ của các câu trên? 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
Cho các từ và cụm từ phủ định : không, không phải, chưa, chưa phải.  
Phú ông / mừng lắm. 
	 -> Phú ông không ( chưa) mừng lắm. 
b. Chúng tôi / tụ hội ở góc sân. 
 -> Chúng tôi không (chưa) tụ hội ở góc sân. 
c. Cả làng / thơm. 
	 -> Cả làng không (chưa) thơm. 
d. Gió / thổi. 
 	 -> Gió không (chưa) thổi. 
 CN VN 
 CN VN 
 CN VN 
 CN VN 
7 ...ng hai câu đã dẫn một câu thích hợp để điền vào chổ trống trong đoạn dưới đây. Giải thích vì sao em chọn câu này mà không chọn câu kia. 
Ấy là vào đầu mùa hè một năm kia. Buổi sáng, tôi đang đứng ngoài cửa gặm mấy nhánh cỏ non ăn điểm tâm. 
Bỗng.  tay cầm que, tay xách cái ống bơ nước. Thấy bóng người, tôi vội lẩn xuống cỏ, chui nhanh về hang. 
 (Theo Tô Hoài) 
 đằng cuối bãi, tiến lại hai 
 cậu bé con. . 
 Câu miêu tả. 
 Câu tồn tại. 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
a. Phú ông mừng lắm. 
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân. 
C 
V 
C 
V 
c. Cả làng thơm. 
d. Gió thổi. 
 C V 
 C V 
(tính từ) 
(động từ) 
(cụm tính từ) 
(cụm động từ) 
6 
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: 
Ví dụ: 
* Ghi nhớ: SGK/119 
II.Câu miêu tả và câu tồn tại: 
a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lai. 
Ví dụ: 
b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. 
C 
V 
V 
C 
TN 
TN 
 Câu miêu tả. 
 Câu tồn tại. 
Từ hai ví dụ trên, em hiểu thế nào là câu miêu tả, thế nào là câu tồn tại ? 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
a. Phú ông mừng lắm. 
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân. 
C 
V 
C 
V 
c. Cả làng thơm. 
d. Gió thổi. 
 C V 
 C V 
(tính từ) 
(động từ) 
(cụm tính từ) 
(cụm động từ) 
6 
I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là: 
Ví dụ: 
* Ghi nhớ: SGK/119 
II.Câu miêu tả và câu tồn tại: 
a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lai. 
Ví dụ: 
b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. 
C 
V 
V 
C 
TN 
TN 
 Câu miêu tả. 
 Câu tồn tại. 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
Câu 
a 
b 
Cấu tạo 
Mục đích 
VN 
Chủ ngữ đứng trước, vị ngữ đứng sau . 
Vị ngữ đứng trước , chủ ngữ đứng sau. 
Miêu tả hoạt động của sự vật nêu ở 
chủ ngữ. 
Thông báo sự xuất hiện, tồn tại hay tiêu biến của sự vật. 
 Câu miêu tả 
 Câu tồn tại 
b. Đằng cuối bãi, tiến lại hai cậu bé con. 
a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con tiến lại. 
TN 
CN 
VN 
TN 
CN 
VN 
12 
a. Phú ông mừng lắm. 
b. Chúng tôi tụ hội ở góc sân. 
C 
V 
C 
V ...của hai hàng hoa. 
13 
III. Luyện tâp: 
Bài tập bổ trợ 
 Trường của em là một ngôi trường nằm theo trục lộ giao thông tỉnh lộ 38. Ngôi trường nằm trên một không gian rộng lớn. Mỗi sáng đến trường, từ xa em thấy mái ngói đỏ, tường vàng của ngôi trường thấp thoáng giữa màu xanh cây lá. Mỗi gốc bàng, gốc phượng đều được xây bồn gạch cao khoảng gang tay. Trên đỉnh cột, lá cờ đỏ sao vàng tung bay phất phới.Trước cổng trường, nhộn nhịp những cô cậu học sinh. 
Bài tập 2: Viết một đoạn văn ( khoảng 5 câu ) tả cảnh trường em. Trong đó, có sử dụng ít nhất là một câu tồn tại ? 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ 
CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀ 
CÂU ĐỊNH NGHĨA 
CÂU GIỚI THIỆU 
CÂU MIÊU TẢ 
CÂU ĐÁNH GIÁ 
CÂU MIÊU TẢ 
CÂU TỒN TẠI 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
? 
? 
? 
? 
? 
Trong câu TTĐ không có từ là,khi vị ngữ biểu thị ý phủ định 
nó thường kết hợp với từ...? (từ có 5 chữ cái) 
K 
H 
Ô 
N 
G 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
2. Có mấy loại câu trần thuật đơn không có từ là ? 
H 
A 
I 
L 
O 
Ạ 
I 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
3. Câu “Chợ phiên buổi sáng ồn ào” vị ngữ có cấu trúc là một ... ? 
Đ 
Ộ 
N 
G 
T 
Ừ 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
4. “Giữa sân, mọc lên một cây bàng”là câu TTĐ không có từ là, 
thuộc kiểu câu ? 
T 
Ồ 
N 
T 
Ạ 
I 
? 
? 
? 
? 
? 
5. Câu tồn tại thì thành phần chính nào thường đứng trước 
chủ ngữ ? 
V 
Ị 
N 
G 
Ữ 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
6.Trong câu TTĐ không có từ là, kiểu câu miêu tả thì thành phần 
Nào đứng trước vị ngữ? 
C 
H 
Ủ 
N 
G 
Ữ 
7. “Con mèo trèo lên cây cau”, chủ ngữ trả lời cho câu hỏi ...? 
? 
? 
? 
? 
? 
C 
O 
N 
G 
Ì 
8. “Bóng cây che mát một góc sân” là câu TTĐ không có từ là, 
thuộc kiểu câu ...? 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
M 
I 
Ê 
U 
T 
Ả 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
T 
Í 
N 
H 
T 
Ừ 
9. Câu “ Hai cậu bé hoảng sợ” có vị ngữ là ... từ ? 
? 
? 
? 
? 
? 
? 
L 
À 
M 
S 
A 
O 
10. Câu”Nó trễ xe rồi” vị ngữ trả lời cho câu hỏ