Bài giảng Tiếng Việt 4 (Tập làm văn) - Luyện tập miêu tả các bộ phận của cây cối - Nguyễn Thị Bích Thủy

 1. Đọc một số đoạn văn miêu tả hoa, quả dưới đây và nêu 
nhận xét về cách miêu tả của tác giả.
 a) Tả hoa. Hoa sầu đâu 1. Đọc một số đoạn văn miêu tả hoa, quả dưới đây và nêu 
nhận xét về cách miêu tả của tác giả.
 a) Tả hoa. Hoa sầu đâu 
 Vào khoảng cuối tháng ba, các cây sầu đâu ở vùng quê 
Bắc Bộ đâm hoa và người ta thấy hoa sầu đâu nở như cười. 
Hoa nhỏ bé, lấm tấm mấy chấm đen nở từng chùm, đu đưa 
như đưa võng mỗi khi có gió. Cứ đến tháng ba, nhớ đến sầu 
đâu là tôi cảm thấy thoang thoảng đâu đây một mùi thơm mát 
mẻ, dịu dàng, mát mẻ còn hơn cả hương cau, mà dịu dàng có 
khi hơn cả mùi thơm hoa mộc. Mùi thơm huyền diệu đó hòa 
với mùi đất của ruộng cày vỡ ra, mùi đậu đã già mà người 
nông phu hái về phơi nắng, mùi mạ non lên sớm xanh màu 
hoa lí, mùi khoai sắn, mùi rau cần ở các ruộng xâm xấp nước 
đưa lên, Bao nhiêu thứ đó, bấy nhiêu thương yêu, khiến 
người ta cảm thấy như ngây ngất, như say một thứ men gì. 
 Theo Vũ Bằng BÀI HOA SẦU ĐÂU
 - Tả cả chùm hoa, không tả từng bông, vì hoa sầu đâu 
 nhỏ mọc thành chùm.
 CÁCH TẢ - Đặc tả mùi thơm đặc biệt của hoa.
  Tả từng bộ phận.
 - hoa nở như cười, bao nhiêu thứ đó, bấy nhiêu 
 thương yêu, khiến người ta cảm thấy như ngây ngất, 
 HÌNH ẢNH như say một thứ men gì.
 SO SÁNH - So sánh (mùi thơm hoa sầu đâu mát mẻ hơn cả 
 hương cau, dịu dàng hơn cả hương hoa mộc), mùi 
 thơm huyền diệu hoà với hương vị đồng quê
 HÌNH ẢNH
NHÂN HOÁ 1. Đọc một số đoạn văn miêu tả hoa, quả dưới đây và nêu 
nhận xét về cách miêu tả của tác giả.
b) Tả quả. Qủa cà chua 1. Đọc một số đoạn văn miêu tả hoa, quả dưới đây và nêu 
nhận xét về cách miêu tả của tác giả.
 b) Tả quả. Qủa cà chua
 Đêm huyền diệu đã rủ hoa cà chua lặn theo vòng thời gian 
 chuyển vần. Hoa biến đi để cây tạo ra những quả nõn chung màu 
 với cây với lá.
 Cà chua ra quả xum xuê, chi chít, quả lớn, quả bé vui mắt như 
 đàn gà mẹ đông con. Quả một, quả chùm, quả sinh đôi, quả chùm 
 ba, chùm bốn. Quả ở thân, quả leo nghịch ngợm lên ngọn làm ỏe cả 
 những cành to nhất.
 Nắng đến tạo vị thơm mát dần trong quả. Mỗi quả cà chua chín 
 là một mặt trời nhỏ hiền dịu. Cà chua thắp đèn lồng trong lùm cây 
 nhỏ bé, gọi người đến hái. Màu đỏ là màu nhận ra sớm nhất. Những 
 quả cà chua đầu mùa gieo sự náo nức cho mọi người.
 Theo Ngô Văn Phú BÀI QUẢ CÀ CHUA
 - Tả cây cà chua từ khi hoa rụng đến khi kết quả, 
 CÁCH TẢ từ khi quả còn xanh đến khi quả chín.
  Tả từng thời kì phát triển của quả cà chua.
 - Qủa cà chua xum xuê, chi chít với những hình 
HÌNH ẢNH ảnh so sánh như: 
 SO SÁNH + qủa lớn quả bé vui mắt như đàn gà mẹ đông con;
 + mỗi quả cà chua chín là một mặt trời nhỏ hiền dịu. 
 - qủa leo nghịch ngợm lên ngọn;
HÌNH ẢNH - cà chua thắp đèn lồng trong lùm cây;
NHÂN HOÁ
 - gọi người đến hái; Ghi nhớ
  Ta có thể tả các bộ phận của cây theo trình tự:
 - Tả từng bộ phận;
 - Tả từng thời kì phát triển của bộ phận.
 Để bài văn sinh động và hấp dẫn, ta nên sử dụng 
các biện pháp nghệ thuật nhân hoá hay so sánh một 
cách hợp lí. 2. Viết một đoạn văn tả một loài hoa hoặc một thứ quả mà 
em yêu thích. 
 Gợi ý
  Em thích một loài hoa hay một thứ quả nào?
  Em sẽ tả theo trình tự nào?
 - Tả từng bộ phận;
 - Tả từng thời kì phát triển của bộ phận.
  Loài hoa hay thứ quả đó có điểm gì nổi bật?
  Loài hoa hay thứ quả đó phát triển như thế nào? 2. Viết một đoạn văn tả một loài hoa hoặc một thứ quả mà 
em yêu thích. 
 Hoa mai vàng
 Hoa mai cũng có năm cánh như hoa đào, nhưng cánh hoa 
mai to hơn cánh hoa đào một chút. Những nụ mai không phô 
hồng mà ngời xanh màu ngọc bích, Sắp nở, nụ mai mới phô 
vàng. Khi nở, cánh hoa mai xòe ra mịn màng như lụa. Những 
cánh hoa ánh lên một sắc vàng muốt, mượt mà. Một mùi 
hương thơm lựng như nếp hương phảng phất bay ra.
 MÙA XUÂN VÀ PHONG TỤC VIỆT 
NAM 2. Viết một đoạn văn tả một loài hoa hoặc một thứ quả mà 
em yêu thích. 
 Ví dụ đoạn văn tả quả 
 Theo thời gian, những quả cam lớn dần rồi 
 chuyển từ màu xanh nhạt sang màu vàng tươi. Đến 
 lúc được ăn thì nó khoác chiếc áo vàng ươm. Những 
 quả cam óng lên, da căng mọng. Chúng như những 
 chiếc đèn lồng nhỏ treo lơ lửng trên cây. Ăn quả cam 
 ở vườn nhà em thật mát và ngọt. Hoa sen Hoa hồng Hoa mai vàng
Quả dưa hấu Quả khế Quả sầu riêng