Bài giảng Vật lý 9 - Bài 42: Thấu kính hội tụ

 trong đó chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt một thấu kính hội tụ. 
C1: Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ? 
+ Mục tiêu thí nghiệm: 
Tìm hiểu đặc điểm của chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính khi chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt thấu kính 
+ Dụng cụ: 
1 nguồn sáng phát ra các tia sáng song song, 1 thấu kính hội tụ, 2 màn chắn, 1 giá quang học. 
+ Tiến hành thí nghiệm: 
Chiếu chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với thấu mặt thấu kính hội tụ. 
+ Đối tượng cần quan sát: 
Quan sát chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính 
+ Nhiện vụ cần hoàn thành 
Trả lời câu C1. 
Thấu kính 
Nguồn sáng 
Màn chắn 
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ: 
1. Thí nghiệm: 
C1: Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người ta gọi nó là thấu kính hội tụ ? 
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính hội tụ tại một điểm. 
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới . Tia khúc xạ ra khỏi thấu...ật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ: 
1. Trục chính: 
2. Quang tâm: 
3. Tiêu điểm: 
O 
F 
C5 : Quan sát lai thí nghiệm và cho biết điểm hội tụ F của chùm tia ló nằm trên chứa tia tới nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này. 
Tiêu điểm 
Kí hieäu cuûa thaáu kính hoäi tuï: 
r 
O 
( r ) gọi là trục chính của thấu kính. 
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 
O 
F 
Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. 
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ: 
1. Thí nghiệm: 
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ: 
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ: 
1. Trục chính: 
2. Quang tâm: 
3. Tiêu điểm: 
O 
F 
C6 : Vẫn thí nghiệm trên, nếu chiếc chùm tia tới vào mặt kia của thấu kính thì chùm tia ló có đặc điểm gì ? 
Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. 
Trả lời 
Khi đó chùm tia ló vẫn hội tụ tại một điểm trên trục chính. 
O 
F’ 
Kí hieäu cuûa thaáu kính hoäi tuï: 
r 
O 
( r ) gọi là trục chính của thấu kính. 
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 
O 
F 
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ: 
1. Thí nghiệm: 
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ: 
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ: 
1. Trục chính: 
2. Quang tâm: 
3. Tiêu điểm: 
O 
F 
O 
F’ 
 Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm. 
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
Kí hieäu cuûa thaáu kính hoäi tuï: 
r 
O 
( r ) gọi là trục chính của thấu kính. 
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 
O 
F 
Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. 
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ: 
1. Thí nghiệm: 
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ: 
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ: 
1. Trục chính: 
2. Quang tâm: 
3. Tiêu điểm: 
O 
F 
O 
F’ 
...Vận dụng: 
C7: Một thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới. Hãy vẽ các tia ló tương ứng với các tia tới ? 
S ● 
F 
F’ 
o 
Δ 
(1) 
(2) 
(3) 
● 
S’ 
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
Kí hieäu cuûa thaáu kính hoäi tuï: 
r 
O 
( r ) gọi là trục chính của thấu kính. 
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 
O 
F 
Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. 
I. Đặc điểm của thấu kính hội tụ: 
1. Thí nghiệm: 
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ: 
II. Trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính hội tụ: 
1. Trục chính: 
2. Quang tâm: 
3. Tiêu điểm: 
Một thấu kính có hai tiêu điểm F và F’ nằm về hai phía của thấu kính, cách đều quang tâm. 
4. Tiêu cự: 
Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f, gọi là tiêu cự của thấu kính 
5. Các tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ: 
- Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng 
- Tia song song trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm của thấu kính. 
- Tia qua tiêu điểm thì tia ló // trục chính. 
III. Vận dụng: 
C8: Hãy trả lời câu hỏi của bạn kiên nêu ở đầu bài ? 
Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa mỏng hơn phần gữa. Nếu chiếu một chùm sáng tới song song thì chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính 
Trả lời 
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
Kí hieäu cuûa thaáu kính hoäi tuï: 
r 
O 
( r ) gọi là trục chính của thấu kính. 
Điểm O gọi là quang tâm của thấu kính. 
O 
F 
Điểm F gọi là tiêu điểm của thấu kính. 
Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật 
KÍNH THIÊN VĂN 
KÍNH HIEÅN VI 
OÁNG NHOØM 
Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật 
Thấu kính hội tụ được ứng dụng rất nhiều trong đời sống và kỷ thuật 
MÁY ẢNH 
* Hình dạng của thấu kính hội tụ: 
Thấu kính hội tụ làm bằng vật liệu trong suốt, có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 
* Tiêu điểm: 
Một chùm tia tới song song với trục chính